Kedi ve Köpek Mamalarında Bulunan Karbonhidratlar

Diyet karbonhidratları nedir?

Karbonhidratlar (“karbonhidratlar”), karbon (C), hidrojen (H) ve oksijenden (O) oluşan ortak bir biyokimyasal yapıya sahip bileşiklerdir. Karbonhidratlar, şekerleri, nişastaları ve diyet liflerini içerir. En basit formları şekerler (monosakkaritler ve disakkaritler), daha karmaşık formları ise nişastalar (polisakkaritler) ve liflerdir (oligo ve polisakkaritler). Şekerler ve nişastalar, sindirilebilir karbonhidratlar olarak bilinir.

– Şekerler karbonhidratların temel yapı taşlarıdır. Örnekler arasında glikoz, galaktoz, fruktoz (meyve şekeri, bal ve meyvelerde bulunur), sakaroz (sofra şekeri), maltoz ve laktoz (süt şekeri) bulunur.

– Nişasta, glikoz birimlerinin uzun zincirlerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Nişasta bitkilerdeki ana enerji deposudur.

 – Lifler oligo veya polisakkaritlerdir, ancak nişastanın aksine, şeker birimlerini bağlayan bağlantıların doğası nedeniyle köpekler, kediler veya insanlar tarafından sindirilemezler. Lifler bitkilerde enerji deposudur (örneğin inülin) veya bitki hücrelerine yapı sağlar (örneğin selüloz).

Evcil Hayvan Yemlerinde Bulunan Sindirilebilir Karbonhidratların Temel Amacı Nedir?

Sindirilebilir karbonhidratlar, vücut için önemli bir enerji kaynağı olan glikozun doğrudan kaynağıdır ve beyin ve kırmızı kan hücreleri gibi bazı dokular için ana kaynaktır. Karbonhidrat kaynağı sınırlı olduğunda, glikoz proteinlerden ve diğer bileşiklerden de sentezlenebilir.

Köpekler ve kediler, sindirilebilir karbonhidratları ince bağırsakta emilebilen şeker birimlerine ayırmak için gerekli sindirim enzimlerine sahiptir. Bunun bir istisnası, yetişkinlik döneminde köpek ve kedilerin çoğu tarafından yeterince sindirilemeyen ve gastrointestinal rahatsızlığa neden olabilen süt şekeri laktozdur. Nişasta aynı zamanda kuru mama üretimi için önemli teknolojik özelliklere sahiptir, çünkü jelatinizasyonu ekstrüzyon sürecinin önemli bir parçasıdır.

Peki ya Lifler?

Köpekler ve kediler lifteki şekerler arasındaki bağları kırabilecek enzimlere sahip değildir; bu nedenle lif hayvana doğrudan glikoz veya enerji kaynağı olarak hizmet edemez. Bununla birlikte, lif kalın bağırsağa ulaştığında, mikrobiyota (çoğunlukla bakteri ve mayalar) tarafından bakterilere ve kalın bağırsak hücrelerine enerji sağlamak için fermente edilir. Fermente edilebilirlik derecesi lif türüne bağlı olarak değişir. Lifin evcil hayvanlar için çeşitli faydaları vardır. Prebiyotik lifler olarak bilinen bazı fermente edilebilir lifler, zararlı bakteri kolonizasyonunu azaltmaya yardımcı olabilecek faydalı bağırsak mikrobiyotasının büyümesini teşvik eder. Lifin fermantasyon ürünleri kalın bağırsak hücreleri için faydalıdır. Fermente olmayan lifler düzenli bağırsak hareketlerini teşvik eder ve dışkı kıvamını düzenler. Ayrıca, lif köpek ve kediye neredeyse hiç kalori sağlamadığından, kilo almaya eğilimli evcil hayvanlar için hacim ve doygunluk sağlamak için kullanılabilir. Çoğu evcil hayvan yemi, fermente olabilen ve fermente olamayan liflerin bir karışımını sağlamak için her iki lif türünün faydalarını sunan bileşenler kullanır.

Fermente Edilebilen: Lif Bağırsak mikrobiyotası fermente edilebilir lifleri kendi besin ve enerji kaynağı olarak kullanır. Fermantasyon ürünleri (bütirat gibi kısa zincirli yağ asitleri gibi) sağlıklı bağırsak pH’ını korur ve bağırsak hücrelerine besin sağlar.

Fermente Edilemeyen: Bu lif türü mikrobiyotaya enerji sağlamaz ve çoğunlukla değişmeden atılır. Hacim sağlar ve bağırsak geçişini destekler.

Evcil Hayvan Mamalarında Başlıca Karbonhidrat Kaynakları Nelerdir?

Evcil hayvan mamalarında yaygın olarak bulunan nişasta kaynakları tahıllar (‘tahıllar’), baklagiller ve kök sebzelerdir. Nişastanın düzgün bir şekilde sindirilmesi ve bağırsak rahatsızlığını önlemek için iyi pişirilmesi gerekir. Lif; tam tahıllar, saflaştırılmış selüloz, pancar veya hindiba posası, psyllium tohumları, meyve ve sebze lifleri, inülin ve FOS (fruktooligosakkaritler) gibi bileşenlerle sağlanır.

Evcil Hayvan Mamalarındaki Karbonhidratların Faydaları

Temel bir besin maddesi olmamasına rağmen, sindirilebilir karbonhidratlar kullanımı kolay bir enerji ve glikoz kaynağı sağlayarak orta düzeyde yağlı diyetlerin formüle edilmesine ve kilo sorunlarının yönetilmesine yardımcı olmak için düşük kalorili diyetlerin formüle edilmesine yardımcı olur. Ayrıca, evcil hayvan beslenmesinde sınırlı bir kaynak olan ve artan karbon ayak izi ile ilişkilendirilen hayvansal protein kullanımından kaçınmaya yardımcı olur. Diyet lifi de temel bir besin maddesi değildir, ancak sağlıklı bir bağırsak mikrobiyotasının teşviki, yeterli bağırsak geçişi ve doygunluk gibi birçok faydası vardır. Evcil hayvan mamalarında bulunan ana lif ve karbonhidrat kaynakları aynı zamanda vitaminler, mineraller ve yağ asitleri gibi önemli temel besinleri de sağlar. Optimum sindirilebilir karbonhidrat ve lif alımı evcil hayvandan evcil hayvana değişecektir. Evcil hayvanınız için en iyi diyeti seçmek için lütfen veteriner hekiminize veya veteriner beslenme uzmanınıza danışın.

Karbonhidratlar Evcil Hayvan Maması Etiketinde Bildiriliyor mu?

Avrupa Birliği yasaları, evcil hayvan yemi etiketindeki zorunlu asgari beslenme bilgilerini belirler ve “analitik bileşenler” başlığı altında, beslenen 100 gram mama başına gram (%) olarak listelenir. Buna protein (veya ham protein), yağ (veya ham yağ), inorganik madde (veya ham kül) ve ham lif dahildir; ancak sindirilebilir karbonhidratları içermez. Etiketteki ham lif değeri, diyetin toplam lif içeriğini olduğundan düşük gösteren kimyasal analizin sonucudur; üründeki lif içeriği tipik olarak bildirilenden daha yüksektir. Belirli bir evcil hayvan yeminin karbonhidrat içeriği hakkında daha ayrıntılı bilgi için üreticiyle iletişime geçin.

Daha fazla tavsiye www.fediaf.org adresinde bulunabilir.

Kaynak: Ocak 2020, https://europeanpetfood.comingsoon.site/wp-content/uploads/2022/02/FS_Carbohydrates.pdf

Orijinaline sadık kalarak FEDIAF (Avrupa Evcil Hayvan Yemi Endüstrisi Federasyonu) websitesinden alınmış ve Türkçe’ye çevrilmiştir.