Evcil hayvan yemlerinde bulunan katkı maddeleri, çeşitli amaçlara hizmet eder. Bunlardan ilki, vitaminler gibi besinsel faydalar sağlamaktır. İkinci amaç, güvenlik ve arzu edilen doku, stabilite ve bozulmaya karşı direnç özelliklerini korumak için teknolojik katkıları içerir. Son olarak, renk ve lezzet sağlayan duyusal katkı maddeleri yer alabilir.
‘Katkı maddesi’ terimi, üreticilerin evcil hayvan yemindeki birincil bileşenlere eklediği çeşitli bileşenler için geçerlidir. Bu minör bileşenler temel olarak vitaminler ve mineraller gibi temel besin maddelerinin yanı sıra aroma vericiler, renklendiricler ve yağların asidikleşmesi veya bakteriyel kontaminasyon nedeniyle bozulmasını önleyen maddeleri de içerir.
Vitaminler ve mineraller ‘Kedi ve Köpeklerin Besin İhtiyaçları’ bilgi formunda sunulmuştur.
Evcil hayvan yemlerinin güvenliği kritik bir öneme sahiptir. Gıda ürünlerinin raf ömrü boyunca besleyici ve tüketim için güvenli kalmasını sağlamak için, büyük ölçüde evcil hayvan yemi ürününün türüne ve işlenmesine bağlı olarak koruyucular eklenebilir. Gıda, bakteri veya küf kontaminasyonundan ve bozulmadan korunmalı, ayrıca depolama sırasında bozulmaya ve besin kaybına karşı korunmalıdır. Kullanılan muhafaza yöntemi gıdanın türüne bağlıdır çünkü işleme şekli de gıdanın bütünlüğüne ve raf ömrüne katkıda bulunur:
– Kuru evcil hayvan yemi: Üretim süreci mikropları öldürür ve düşük nem içeriği çoğu organizmanın büyümesini engellemeye yardımcı olur.
– Nemli evcil hayvan yemi: Konserve veya poşet evcil hayvan yemlerinin pişirilmesinde uygulanan ısı mikropları öldürür ve ambalaj havayı dışarıda bırakarak gıdayı korur.
– Soğutulmuş evcil hayvan yemi: İşlenmiş soğutulmuş evcil hayvan yemi kontrollü bir ısıl işlemden geçirilir ve bu, depolama sırasında soğutma ile birlikte bozulmayı önlemeye yardımcı olur.
– Yarı nemli evcil hayvan yemi: Bu yemler genellikle düşük pH değerine sahiptir ve suyu ürüne bağlayarak istilacı organizmalar tarafından daha az kullanılabilir hale getiren nemlendiriciler içerir.
Antioksidanlar, evcil hayvan yemlerini oksidasyon nedeniyle bozulmaya karşı korumak için kullanılır. Tüm evcil hayvan yemleri bir miktar yağ ve/veya sıvı yağ içerir ve yağların havadaki oksijenle reaksiyona girmesini (oksitlenmesini) ve gıdanın ekşiyerek besin kalitesinde kayıplara yol açmasını önlemek için antioksidanlar eklenerek stabilize edilmelidir. Antioksidanların eklenmesi gıdanın bütünlüğünün ve kalitesinin korunmasına yardımcı olur. Antioksidanlar, kuru ve yarı nemli evcil hayvan yemlerini oksijene maruz kalmaktan ve işlenmekten korumak için eklenir. Kuru evcil hayvan yemlerini dahil edilebilecek antioksidan koruyucular şunları içerir: E vitamini (tokoferoller), C vitamini (askorbatlar) veya uzun yıllardır çeşitli insan gıdalarında kullanılan insan yapımı antioksidanlar dahil olmak üzere çeşitli bitkisel veya bitki özleri.
Evcil hayvan yeminin görünümünü iyileştirmek için evcil hayvan yemine renklendirici maddeler eklenebilir. Bunlar arasında doğal olarak oluşan gıda renkleri, gıda boyaları veya mineral bazlı renklendiriciler yer alır.
Emülgatörler yağın yemde kalmasına yardımcı olur ve suyun ayrılmasını önler. Gamlar ve lesitin, içeriklerin ayrılmasını önlemek ve konserve, poşet ve diğer nemli evcil hayvan yemlerinde sos veya jel oluşturmak için kullanılır. Gıda gamları arasında deniz yosunu özleri ve guar gamı (guar bitkisinden) gibi tohum gamları bulunur.
Aromalar, bazı evcil hayvan yemlerinde lezzeti artırmak ve ürün çeşitliliği sağlamak için kullanılır. Hazırlanan evcil hayvan yemleri kedi veya köpekler için cazibesinin büyük bir kısmı balık, et, sebze veya tahıl gibi hammaddelerin seçiminden kaynaklanmaktadır. İnsan gıdalarında olduğu gibi, pişirme işlemi de evcil hayvan yemlerinin lezzetini artırır. Bazı evcil hayvan yemlerine bazı aromalar eklenebilir ve bunlar balık veya kümes hayvanlarından elde edilen ekstraktlar gibi doğal aromalar veya doğal aromaları yansıtmak için tasarlanmış maddeler olabilir.
Canlı mikroorganizmalar gibi bağırsak florası stabilizatörleri evcil hayvan yemlerine eklenebilir ve bağırsak mikrobiyotası üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Avrupa otoriteleri tarafından zooteknik yem katkı maddeleri olarak sınıflandırılan ve yaygın olarak “probiyotikler” olarak bilinen bu canlı mikro-organizmalar, hayvanlarda ve özellikle evcil hayvanlarda antibiyotik kullanımını azaltmak için iyi bir alternatif olabilir.
Daha fazla tavsiye için: www.fediaf.org
Kaynak: Aralık 2018, https://europeanpetfood.comingsoon.site/wpcontent/uploads/2022/02/FEDIAF_Additives.pdf
Orijinaline sadık kalarak FEDIAF (Avrupa Evcil Hayvan Yemi Endüstrisi Federasyonu) websitesinden alınmış ve Türkçe’ye çevrilmiştir.